Mae cerdded ymhlith byd natur mor syfrdanol, sy’n ein galluogi i rannu carpedi o glychau’r gog, cipolwg byr ar Glas y Dorlan, afonydd troellog, rhaeadrau, coed hynafol yn newid gyda’r tymhorau, gan roi lloches i fyrdd o rywogaethau.

​

Gellir profi'r rhain i gyd a mwy ar Lwybr Dyffryn Clywedog, sy'n dilyn Afon Clywedog o Byllau Plwm y Mwynglawdd i'r gorllewin o Wrecsam, i Felin y Brenin, tua 5.5 milltir i lawr yr afon, i'r de-ddwyrain o ganol tref Wrecsam.

​

Gellir gwneud y daith gerdded linellol ag arwyddbyst yn ei chyfanrwydd mewn ychydig oriau neu mewn sawl rhan fyrrach, yn dibynnu ar yr amser sydd ar gael. Mae yna hefyd lawer o lwybrau troed yn arwain oddi ar y llwybr, sy'n galluogi'r cerddwr i archwilio y tu hwnt.  

 

Nid oes unrhyw rannau heriol iawn ond mae yna rai camfeydd a gall y llwybr fod yn fwdlyd mewn rhannau felly fe'ch cynghorir i esgidiau cerdded cadarn.

​

Yn ogystal â rhyfeddu at harddwch naturiol y llwybr, mae llawer o gyfleoedd i archwilio ei gyfoeth o hanes:

​

• Ceir y mwyngloddiau plwm yn Y Mwynglawdd, a fu unwaith yn un o'r canolfannau mwyngloddio prysuraf a chredir mai yma y dechreuodd y Rhufeiniaid gloddio am blwm gyntaf. 

• Ychydig oddi ar y llwybr mae Chwarel Y Mwynglawdd, chwarel galchfaen sydd bellach yn warchodfa natur. 

• Ychydig ymhellach ar hyd y dyffryn mae Melin y Nant, a ddefnyddiwyd yn bennaf ar gyfer melino ŷd.  

• Yn dilyn ymlaen o Felin y Nant, yng nghoed Plas Power, gellir gweld tystiolaeth bellach o orffennol diwydiannol y dyffryn, gan gynnwys cored, tramffordd o’r 18fed ganrif a ffordd waggon a ddefnyddiwyd gan John ‘Iron Mad’ Wilkinson i ddod â chalchfaen o’r Mwynglawdd i Waith Haearn y Bers i'w defnyddio yn y ffwrneisi chwyth yno.  Mae darn o Glawdd Offa, gwrthglawdd amddiffynnol, a godwyd gan y Brenin Offa o Mersia yn yr 8fed Ganrif, i'w weld yma hefyd.

• O’r coed, bydd y llwybr yn mynd â chi heibio Gwaith Haearn y Bers lle mae’n debyg mai gyda John Wilkinson y dechreuodd Cynhyrchu Haearn Prydain a bod canonau wedi’u bwrw yma hefyd. (Gellir archebu teithiau tywys o Waith Haearn y Bers yn Amgueddfa Wrecsam a rhoi cipolwg hynod ddiddorol ar eu hanes.)  

• Gan ddilyn yr afon ychydig filltiroedd ymhellach i lawr yr afon, fe ddowch at Barc Gwledig Erddig, sy’n perthyn i’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol.  Bydd dargyfeiriad byr oddi ar y llwybr yn mynd â chi i Neuadd Erddig, lle gallwch weld sut oedd bywyd mewn plasty, i fyny'r grisiau ac i lawr y grisiau.  Mae tâl mynediad ar gyfer y tŷ a’r gerddi.  O fewn y parcdir gallwch weld y rhaeadr cwpan a soser a oedd yn rhan o system i gyflenwi dŵr i Neuadd Erddig.  Yn y goedwig gallwch ymweld â'r twmpath lle safai castell Mwnt a Beili Normanaidd ar un adeg a gweld Clawdd Watt, gwrthglawdd amddiffynnol arall, a godwyd yn yr 8fed ganrif.

• Ar ddiwedd y llwybr mae Melin y Brenin, melin ŷd o'r 18fed ganrif.

 

Mae’r llwybr yn cynnig digonedd o bleserau syml i deuluoedd eu mwynhau, gyda chyfleoedd i stopio a chael picnic (Pyllau Plwm y Mwynglawdd, Melin y Nant ac Erddig); chwarae yn y maes chwarae ym Melin y Nant; chwarae cuddfan yn y goedwig (Plas Power ac Erddig); padlo yn y dŵr; chwarae ffyn Pooh (Erddig); dod o hyd i'r ffordd ar draws yr afon ar gerrig camu neu drwy'r ddrysfa bren yng nghoed Plas Power; gwyliwch am gerfluniau pren o foch yn eu stiliau ym Melin y Nant a'r Brenin Offa trawiadol yng nghoed Plas Power, lle gellir gweld pryfetach pren cerfiedig hefyd.